Εκπαιδευτικά προγράμματα του Δήμου Αχαρνών κατά το σχολικό έτος 2011-2012

Θεωρώντας ότι η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι καθήκον και υποχρέωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο Δήμος Αχαρνών δραστηριοποιείται σε εκπαιδευτικές δράσεις σε μια προσπάθεια να αναδειχθούν με ποικίλους τρόπους οι άρρηκτες σχέσεις που συνδέουν τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και το περιβάλλον, φυσικό και ανθρωπογενές. Σκοπός η  προβολή της τοπικής ιστορίας και το σύνολο των υλικών στοιχείων που

συνθέτουν το διαχρονικό μνημειακό πλούτο των Αχαρνών από τους αρχαίους μέχρι τους νεότερους χρόνους. Πεποίθησή μας,  η ανάγκη αξιοποίησης των πολιτιστικών προϊόντων των Αχαρνών ως εργαλεία κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης, η προώθηση της έρευνας και η εκπαιδευτική τους αποτελεσματικότητα.

Για την επίτευξη των στόχων το Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορικής Έρευνας του Δήμου Αχαρνών κατά το σχολικό έτος 2011-2012 θα πραγματοποιήσει τις ακόλουθες εκπαιδευτικές δράσεις που στα πλαίσια της δια βίου μάθησης απευθύνεται όχι μόνο στους μαθητές αλλά και στους ενήλικες που θα ήθελαν να τις παρακολουθήσουν.

Σε όλα τα προγράμματα η ανάθεση ρόλων σε όλο το δυναμικό της τάξης εξασφαλίζει μια ενεργή και ενδιαφέρουσα διαδικασία τόσο για τους μικρότερους μαθητές όσο και για τους εφήβους, που συμμετέχουν με ενθουσιασμό. Με την πρόκληση της αυτενέργειας, τη βιωματική προσέγγιση, τη χρήση του παιχνιδιού (θεατρικό, κυνήγι θησαυρού, κ.α), το παραμύθι, τη σωματική έκφραση και την εικαστική δημιουργία τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Δήμου έχουν σκοπό να μεταβάλλουν την επίσκεψη στους χώρους πολιτισμικής αναφοράς  σε ευχάριστη εμπειρία, να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για την παρατήρηση και την κατανόηση τους.

Για όλα τα προγράμματα η Βιβλιοθήκη του Τμήματος δανείζει στα σχολεία των Αχαρνών βιβλιογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό που λειτουργεί ως εργαλείο στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. Οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί και μαθητές επίσης μπορούν να αναζητήσουν πληροφοριακό υλικό από το site του Δήμου (wwwacharnes.gr).

Για όσους εκπαιδευτικούς επιθυμούν τη διεξαγωγή των προγραμμάτων από τους ίδιους  θα πραγματοποιηθούν σεμινάρια.

1.      Ο  ΘΟΛΩΤΟΣ ΤΑΦΟΣ ΤΩΝ ΑΧΑΡΝΩΝ

            Το πρόγραμμα που διεξάγεται από το 2000 με μεγάλη συμμετοχή και αμείωτο ενδιαφέρον των σχολείων όλης της Αττικής έχει ως σκοπό την ανάδειξη, προβολή και προστασία του σημαντικού αυτού μνημείου που χρονολογείται στην μυκηναϊκή εποχή (14ος -13ος αι. π.Χ.) και αποτελεί μάρτυρα της μακραίωνης ιστορίας των Αχαρνών.

            Οι δραστηριότητες οργανώνονται σε τρία στάδια: μέσα στην τάξη πριν την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο, κατά τη διάρκειά της και κατόπιν αυτής. Στην πρώτη φάση οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί λαμβάνουν το έντυπο υλικό με τίτλο «Σαν Παραμύθι, το Τραγούδι της Λύρας» έκδοση του Δήμου Αχαρνών, τουλάχιστον 20 μέρες πριν τη διεξαγωγή του προγράμματος. Στη δεύτερη φάση σ’ ένα ευχάριστα διαμορφωμένο περιβάλλον δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο οι μαθητές συνδυάζοντας την επιστημονική πληροφορία – θεματικά οργανωμένη – με τη βιωματική προσέγγιση γίνονται οι ίδιοι ερευνητές: αρχαιολόγοι, ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, γνωρίζουν τη Μυκηναϊκή Εποχή στην οποία ανήκει ο θολωτός τάφος με τη χρήση πλούσιου εποπτικού υλικού, όπως εκπαιδευτικοί πίνακες, μουσειοσκευή, διαφάνειες αρχαίων ευρημάτων και προβολή της βιντεοταινίας «Μυκηναϊκός Πολιτισμός» της εκπαιδευτικής τηλεόρασης.

             Μετά από ένα σύντομο διάλειμμα ακολουθεί ξενάγηση στο μνημείο από τους μουσειοπαιδαγωγούς με έμφαση στην ανασκαφή του μνημείου, τον τρόπο κατασκευής του, τη χρήση του θαλάμου ως ταφικού στα μυκηναϊκά χρόνια και τη χρήση του δρόμου ως χώρος λατρείας νεκρών ηρώων από τη γεωμετρική έως την κλασική εποχή. Με βάση τα στοιχεία που αναφέρονται στην ξενάγηση ακολουθεί δραματοποίηση από τους μαθητές (θεατρικός αυτοσχεδιασμός) που ως συγγενείς και φίλοι του νεκρού άρχοντα αναπαριστούν την κτέριση, το θρήνο, το νεκρόδειπνο και τη διαχρονική χρήση του δρόμου του τάφου.

Ημέρα Λειτουργίας: Τρίτη,  Πέμπτη.

Ανώτατο σύνολο συμμετεχόντων μαθητών: 25-30

Προτεινόμενες τάξεις : Δ  Δημοτικού,  Α Γυμνάσιου, Α Λυκείου

Χώρος διεξαγωγής: Τμήμα Αρχαιολογίας & Ιστορικής Έρευνας των Αχαρνών, (Φιλαδελφείας 205, 5^η Στάση Κόκκινου Μύλου), Αρχαιολογικός Χώρος.

2. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΧΑΡΝΩΝ

Η συλλογή περιλαμβάνει ευρήματα από τα προϊστορικά έως και τα βυζαντινά χρόνια, επιτύμβια μνημεία και αγγεία ταφικής χρήσης. Το πρόγραμμα προτείνεται σε θεματικές ενότητες που αφορούν το δημόσιο και ιδιωτικό βίο των αρχαίων Αχαρνών:

Α) Στην πρώτη θεματική ενότητα με αφορμή τα αντικείμενα της Συλλογής, τα ανασκαφικά δεδομένα που μαρτυρούν δημόσια έργα όπως το θέατρο, τα ιερά, ο Αχαρνικός Οχετός, το Αδριάνειο Υδραγωγείο, το πλήθος των επιγραφών με ονόματα Αχαρνέων που συμμετείχαν στη πολιτική ζωή της Αθήνας, οι μαθητές μαθαίνουν την εξέλιξη των πολιτευμάτων προς τη δημοκρατία καθώς και τη λειτουργία του αρχαίου Δήμου μέσα από τη κριτική παρατήρηση και το παιχνίδι, όπως η θεατρική αναπαράσταση που προτείνεται  στους μαθητές μιας αρχαίας δίκης στο δικαστήριο της Ηλιαίας.

 Β) Η δεύτερη θεματική ενότητα αφορά:  το παιδί στην Αρχαιότητα από τη γέννηση έως την ενηλικίωση, το παιχνίδι, την εκπαίδευση,  τη θέση της γυναίκας κ.ά

Ημέρα Λειτουργίας: Τετάρτη

Ανώτατο σύνολο συμμετεχόντων μαθητών: 25-30

Προτεινόμενες τάξεις : . Δ, ΣΤ Δημοτικού,  Α Γυμνάσιου, Α Λυκείου

Χώρος διεξαγωγής: Αρχαιολογική Συλλογή Αχαρνών (Φιλαδελφείας 76)

2.      ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ & ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ

            Βασικοί άξονες του εκπαιδευτικού προγράμματος «η Ιστορία της Γραφής και των Βιβλιοθηκών» είναι α) η ιστορία της γραφής στην διαπολιτισμική και διαχρονική της διάσταση, β) η ιστορία του βιβλίου από την αρχαία εικονογραφία έως τα μεσαιωνικά χειρόγραφα και τα τυπωμένα ή ηλεκτρονικά βιβλία και γ) η λειτουργία των Βιβλιοθηκών.

            Το πρόγραμμα διαρθρώνεται στα εξής μέρη:

1.      Σύντομη προβολή διαφανειών με εικόνες που παρουσιάζουν την ιστορία της Γραφής (εστιάζοντας ιδιαίτερα στα ευρήματα των Αχαρνών) και των Βιβλιοθηκών και την ιστορική χαρτογράφηση του θέματος.

2.      Παιχνίδια γνώσης και παρατηρητικότητας.

3.      Εργαστήρι αφής: τα παιδιά έρχονται σε άμεση απτική επαφή με διάφορα υλικά και σύνεργα γραφής όπως αντίγραφο του δίσκου της Φαιστού, πινακίδες γραμμικής Β, φύλλα παπύρου, κομμάτια περγαμηνής, γραφίδες από καλάμι, φτερά, κυρωμένες πλάκες, πινέλα, κα.

4.      Αυτοσχεδιαστική παραγωγή παραμυθιού από τα παιδιά και σωματικό παιχνίδι «Γράφω με το Σώμα».

5.      Δημιουργικό εργαστήρι: «Μικρός βιβλιοθηκονόμος» όπου τα παιδιά εξοικειώνονται με τις βασικές αρχές της επιστήμης της βιβλιοθηκονομίας (αποδελτίωση, καταλογογράφηση, ηλεκτρονική αναζήτηση), παίζουν παιχνίδι αναζήτησης βιβλίων στα ράφια ή στις καρτέλες και μαθαίνουν τα μυστικά ενός σωστού αναγνώστη και χρήστη των Βιβλιοθηκών.

Ημέρα Λειτουργίας: Δευτέρα

Ανώτατο σύνολο συμμετεχόντων μαθητών: 30

Προτεινόμενες τάξεις: Ε Δημοτικού, Α, Β Γυμνασίου

Χώρος διεξαγωγής: Βιβλιοθήκη του τμήματος Αρχαιολογίας & Ιστορικής Έρευνας των Αχαρνών- (Φιλαδελφείας 205, 5^η Στάση Κόκκινου Μύλου).

4. ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΙΩΝ & ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ

            Αναγνωρίζοντας την παιδαγωγική αξία του θεάτρου σκιών ως γνήσια λαϊκή τέχνη, η Βιβλιοθήκη του τμήματος διοργανώνει εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Το Θέατρο Σκιών και ο Μαγικός Κόσμος του Καραγκιόζη».

         Το πρόγραμμα πραγματοποιείται στους χώρους της  Βιβλιοθήκης  στους οποίους  υπάρχει πλούσιο εποπτικό υλικό όπως : φιγούρες, αφίσες, σκηνικά, ρεκλάμες και φυλλάδια έργων του Καραγκιόζη. Στο χώρο παράλληλα πραγματοποιείται βιντεοπροβολή, (ντοκυμαντέρ – διαφάνειες), αυτοσχεδιαστικό θεατρικό σε πραγματικό «μπερντέ», εικαστικές δραστηριότητες και σωματικές ασκήσεις.

           Στους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς δίνεται εκπαιδευτικό υλικό με πληροφοριακά κείμενα και προτεινόμενες δραστηριότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν πριν την επίσκεψη για να φέρουν τα παιδιά σε επαφή με το θέατρο σκιών. Η εκπόνηση του προγράμματος λαμβάνοντας υπόψη την πληθυσμιακή σύνθεση της σημερινής τάξης έχει ως στόχο την καλλιέργεια του σεβασμού προς την ετερότητα μέσα από ένα πλαίσιο ανακαλυπτικών και διαπολιτισμικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων.

Ημέρα Λειτουργίας:  Δευτέρα

Ανώτατο σύνολο συμμετεχόντων μαθητών: 30

Προτεινόμενες τάξεις: Δημοτικό –Γυμνάσιο (το πρόγραμμα προσαρμόζεται στην ηλικία των παιδιών).

Χώρος διεξαγωγής:   Βιβλιοθήκη του τμήματος Αρχαιολογίας & Ιστορικής Έρευνας των Αχαρνών  (Φιλαδελφείας 205 5^η Στάση Κόκκινου Μύλου).

5.      ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ «ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΕΒΑΣ» 

Στα πλαίσια της ανάδειξης της τοπικής ιστορίας και του τοπικού πολιτισμού των Αχαρνών το  Τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορικής Έρευνας σε συνεργασία με την Ι.Λ.Ε.Α. θα υλοποιήσει πιλοτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Δημοτική Πινακοθήκη των Αχαρνών «Χρήστος Τσεβάς». Οι μαθητές με αφορμή τα έργα του λαϊκού μας ζωγράφου Χρήστου Τσεβά, δωρεά στην Ι.Λ.Ε.Α.  και το Δήμο Αχαρνών, (είκοσι υδατογραφίες και είκοσι δύο προσωπογραφίες ζωγραφισμένες με κάρβουνο), εμπνευσμένα από την καθημερινή ζωή των κατοίκων και τα παραδοσιακά σπίτια, θα γνωρίσουν την οικιστική αρχιτεκτονική των Αχαρνών του 20^ου αιώνα και τα υλικά δομής, τη λειτουργικότητά της και μέσα από αυτή τις κοινωνικές, οικονομικές δομές του πρόσφατου παρελθόντος, τα παραδοσιακά επαγγέλματα, τη λαϊκή φορεσιά, πτυχές της καθημερινότητες κλπ.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει εικαστικό εργαστήρι και περιπάτους σε χώρους που εικονίζονται στα έργα του ζωγράφου όπως στην πλατεία του Αγίου Βλασίου στο σιδηροδρομικό σταθμό κλπ.

Το πρόγραμμα δεν στοχεύει στην επιστροφή σε έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μέσα από τη γνώση του παρελθόντος προσδοκά τον σεβασμό και την ήπια εκμετάλλευση του περιβάλλοντος.

Στοχεύει:

• Να αναβαθμίσουν οι μαθητές τη σχέσης τους με το δομημένο περιβάλλον που θα συντελέσει στη γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Να κατανοήσουν τους τρόπους που χρησιμοποίησε ο προβιομηχανικός άνθρωπος για τη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος με ήπια εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος.
• Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή  με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και επαγγέλματα με σκοπό τον προβληματισμό τους για την ανάγκη διατήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς του πρόσφατου παρελθόντος και την ανάγκη εξισορρόπησης του σύγχρονου δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος.
• Να αντιληφθούν τη δυνατότητα να συμμετέχουν και να διαμορφώνουν οι ίδιοι τον περιβάλλοντα χώρο τους.
• Να υιοθετήσουν αρχές του παρελθόντος που θα τις εντάξουν στο σύγχρονο μοντέλο περιβαλλοντικής διαχείρισης που στοχεύει στη βιώσιμη ανάπτυξη.
• Να απομονώσουν εκείνα τα στοιχεία  που θα χρησιμοποιηθούν σε μια οικολογική αρχιτεκτονική που θα προστατεύει τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Ημέρα Λειτουργίας:  Δευτέρα

Ανώτατο σύνολο συμμετεχόντων μαθητών: 30

Προτεινόμενες τάξεις: Δημοτικού – Γυμνασίου (το πρόγραμμα προσαρμόζεται στην ηλικία των παιδιών).

Χώρος διεξαγωγής:   Δημοτική Πινακοθήκη (Οδός Λιοσίων 71).

Πεποίθηση του Τμήματος είναι ότι αφενός γνωρίζοντας την ιστορία του τόπου μειώνεται η αδιαφορία του πολίτη απέναντι στην πολιτιστική κληρονομιά που ενίοτε καταλήγει σε βανδαλισμούς, καταστροφή του περιβάλλοντος και αφετέρου ότι η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στο πολιτιστικό γίγνεσθαι των Αχαρνών και στην τοπική μικροοικονομία. Φιλοδοξεί επίσης να σταθεί αφορμή ενεργητικής συμμετοχής των μαθητών που δεν κατάγονται από τις Αχαρνές αλλά από άλλα μέρη της Ελλάδας όπως επίσης και των μαθητών που προέρχονται από άλλες χώρες (κυρίως βαλκανικές) και να αναζητήσουν τα κοινά στοιχεία ανάμεσα στους τόπους καταγωγής και του τόπου διαμονής τους όπως έχουν καταγραφεί σε πολλές ανθρωπολογικές, εθνολογικές και λαογραφικές μελέτες.

                                                                                       Ο ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ

             ΠΑΙΔΕΙΑΣ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ  

        ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

                                                                                        

      ΚΑΤΣΑΝΔΡΗΣ  Γ.  ΙΩΑΝΝΗΣ

πηγή: www.acharnes.gr